Năm 1945, nạn đói hoành hành khắp nước ta, người chết đói nhiều như ngả rạ. Ấy vậy mà Tràng - chàng trai nghèo, xấu xí, sống ở làng ngụ cư lại lấy được vợ. Anh chỉ nhờ vào vài bát bánh đúc. Ai cũng đều bất ngờ và cụ Tứ (mẹ Tràng ) cũng vậy. Bà vừa mừng vừa lo, dành cả tình thương yêu, mong mỏi hạnh phúc cho hai đứa con của mình. 14/03/2016 08:45 (GMT+07:00) Học trò làm phim 'Vợ nhặt' phong cách Hollywood Bộ phim ngắn "Vợ nhặt" dựa trên tác phẩm cùng tên của nhà văn Kim Lân được các học sinh lớp 12A1 Trường THPT Nguyễn Du, Ninh Thuận dàn dựng và diễn xuất khá công phu, chuyên nghiệp. Lấy bối cảnh nạn đói năm 1945, toàn bộ cảnh quay của bộ phim được dựng trên nền đen trắng. Văn án truyện Tam Nhặt: #Chị gái buôn vũ khí (Hình Tố) x em trai học sinh cấp ba ngỗ nghịch (Lâm Nghiệt)# Chúng ta nên khuất phục trước cơ thể, bởi vì nó luôn dũng cảm hơn trí óc. "Hình Tố, chị có trái tim không?" "Cậu hãm sâu quá rồi." Trích đoạn truyện Tam Nhặt: 1 Lâm Nghiệt trở về phòng 1102. Vài câu nói tầm phơ tầm phào và bốn bát bánh đúc mà thị trở thành vợ "nhặt về" của anh phu Tràng - một kẻ ế, nghèo, ngơ ngẩn. "Cô dâu" - thị về nhà chồng mà không tài sản, không nhan sắc. Cái đói khiến thị thành vật vô giá trị. Về phương diện này người vợ nhặt còn không bằng nhân vật Mị trong tác phẩm "Vợ chồng A Phủ" của nhà văn Tô Hoài. Giáo án PowerPoint KHTN 7 được biên soạn theo phân phối chương trình học trong SGK Kết nối tri thức với cuộc sống. Bao gồm các thông tin, hình ảnh được sắp xếp theo trật tự logic nhằm cung cấp cho người học kiến thức và kỹ năng nhất định, sẽ làm tăng tính sinh động Vay Tiền Nhanh Chỉ Cần Cmnd. -Hoạt động 1 Đọc-hiểu Tiểu viên yêu cầu một học sinh đọc phần Tiểu dẫn Nêu những nét chính về+Nhà văn Kim Lân.+ Xuất xứ truyện ngắn Vợ nhặt.+ Bối cảnh xã hội của sinh dựa vào phần tiểu dẫn và hiểu biết của bản thân để trình viên sưu tầm thêm một số tư liệu, tranh ảnh đề giới thiệu cho học sinh hiểu thêm về bối cảnh xã hội Việt Nam năm động 2 Tổ chức đọc hiểu văn bản tác tập 1 Đọc và tóm tắt sinh đọc và tóm tắt tác tập 2 Dựa vào nội dung truyện, hãy giải thích nhan đề Vợ nhặt?Giáo viên gợi ý, học sinh thảo luận và trình bày. Giáo viên nhận xét và nhấn mạnh một số ý cơ tập 3 Nhà văn đã xây dựng tình huống truyện như thế nào? Tình huống đó có những ý nghĩa gì?Học sinh thảo luận và trình bày. Giáo viên gợi ý, nhận xét và nhấn mạnh những ý cơ tập 4 Xem Cảm nhận của anh chị về diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng lúc quyết định để người đàn bà theo về, trên đường về xóm ngụ cư, buổi sáng đầu tiên có vợ.Học sinh thảo luận nhóm, cử đại diện phát biểu, tranh luận, bổ sung. Giáo viên định hướng, nhận xét và nhấn mạnh những ý cơ Cảm nhận của anh chị về người vợ nhặt tư thế, bước đi, tiếng nói, tâm trạng,….Học sinh phát biểu tự do, tranh luận. Giáo viên nhận xét và chốt lại những ý cơ Cảm nhận của anh chị về diễn biến tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ-mẹ Tràng lúc mới về, buổi sớm mai, bữa cơm đầu tiên?Học sinh phát biểu tự do, tranh luận. Giáo viên nhận xét và chốt lại những ý cơ tập 5 Anh chị hãy nhận xét về nghệ thuật viết truyện của Kim Lân cách kể chuyện, cách dựng cảnh, đối thoại, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật, ngôn ngữ,….Học sinh thảo luận và trả lời theo những gợi ý, định hướng của giáo động 3 Tổng tập Hãy khái quát lại bài học và tổng kết trên hai mặt nội dung và hình viên gợi ý, học sinh suy nghĩ, xem lại toàn bài và phát biểu tổng Đọc-hiểu Tiểu Kim Lân 1920-2007.-Tên khai sinh Nguyễn Văn làng Phù Lưu, xã Tân Hồng, huyện Tiên Sơn, tỉnh Bắc thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm phẩm chính Nên vợ nên chồng 1955, Con chó xấu xí 1962.-Kim Lân là cây bút truyện ngắn Thế giới nghệ thuật của ông thường là khung cảnh nông thôn hình tượng người nông dân. Đặc biệt ông có những trang viết đặc sắc về phong tục và đời sống thôn quê Kim Lân là nhà văn một lòng một dạ đi về với "đất" với "người" với "thuần hậu nguyên thuỷ" của cuộc sống nông thôn2. Xuất xứ nhặt là truyện ngắn xuất sắc in trong tập truyện Con chó xấu xí 1962.3. Bối cảnh xã hội của xít Nhật bắt nhân dân ta nhổ lúa trồng đay nên tháng 3 năm 1945 nạn đói khủng khiếp đã xảy ra. Chỉ trong vòng vài tháng, từ Quảng Trị đến Bắc Kì, hơn hai triệu đồng bào ta chết Đọc hiểu văn bản tác Đọc-tóm tắt2. Tìm hiểu văn bảna. Ý nghĩa nhan đề-Nhan đề "Vợ nhặt" thâu tóm giá trị nội dung tư tưởng tác phẩm "Nhặt" đi với những thứ không ra gì. Thân phận con người bị rẻ rúng như cái rơm, cái rác, có thể "nhặt" ở bất kì đâu, bất kì lúc nào. Người ta hỏi vợ, cưới vợ, còn ở đây Tràng "nhặt" vợ. Đó thực chất là sự khốn cùng của hoàn Tình huống là một nhân vật có ngoại hình xấu. Đã thế còn dở người. Lời ăn tiếng nói của Tràng cũng cộc cằn, thô kệch như chính ngoại hình của anh ta. Gia đình của Tràng cũng rất ái ngại, Nguy cơ "ế vợ" đã rõ. Đã vậy lại gặp nạn đói khủng khiếp, cái chết luôn luôn đeo bám. Trong lúc không một ai kể cả Tràng nghĩ đến chuyện vợ con của anh ta thì đột nhiên Tràng có vợ. Trong hoàn cảnh đó, Tràng "nhặt" được vợ là nhặt thêm một miệng ăn cũng đồng thời là nhặt thêm tai hoạ cho mình, đẩy mình đến gần hơn với cái chết. Vì vậy việc tràng có vợ là một nghịch cảnh éo le, vui buồn lẫn lộn, cười ra nước Tìm hiểu diễn biến tâm trạng của các nhân vật.* Nhân vật Tràng-Tràng là nhân vật có bề ngoài thô xấu, thân phận lại nghèo hèn, mắc tật hay vừa đi vừa nói một mình,…-Tràng "nhặt" được vợ trong hoàn cảnh đói khát "Chậc, kệ" cái tặc lưỡi của Tràng không phải là sự liều lĩnh mà là một sự cưu mang, một tấm lòng nhân hậu không thể chối từ. Quyết định có vẻ giản đơn nhưng chứa đựng nhiều tình thương của con người trong cảnh khốn cùng.+Tất cả biến đổi từ giấy phút ấy. Trên đường về xóm ngụ cư, Tràng không cúi xuống lầm lũi như mọi ngày mà "phởn phơ", "vênh vênh ra điều". Trong phút chốc, Tràng quên tất cả tăm tối "chỉ còn tình nghĩa với người đàn bà đi bên" và cảm giác êm dịu của một anh Tràng lần đầu tiên đi cạnh cô vợ sáng đầu tiên có vợ, Tràng biến đổi hẳn "Hắn thấy bây giời hắn mới nên người". Tràng thấy trách nhiệm và biết gắn bó với tổ ấm của mình.*Người vợ nhặt-Thị theo Tràng trước hết là vì miếng ăn chạy trốn cái đói.-Nhưng trên đường theo Tràng về, cái vẻ "cong cớn" biến mất, chỉ còn người phụ nữ xấu hổ, ngượng ngùng và cũng đầy nữ tính đi sau Tràng ba bốn bước, cái nón rách che nghiêng, ngồi mớm ở mép giường,…. Tâm trạng lo âu, băn khoăn, hồi hộp khi bước chân về "làm dâu nhà người".-Buổi sớm mai, chị ta dậy sớm, quét tước, dọn dẹp. Đó là hình ảnh của một người vợ biết lo toan, chu vén cho cuộc sống gia đình, hình ảnh của một người "vợ hiền dâu thảo".Chính chị cũng làm cho niềm hy vọng của mọi người trỗi dậy khi kể chuyện ở Bắc Giang, Thái Nguyên người ta đi phá kho thóc Nhật.* Bà cụ Tứ-Tâm trạng mừng, vui, xót, tủi "vừa ai oán vừa xót thương cho số phận đứa con mình". Đối với người đàn bà thì "lòng bà đầy xót thương" nén vào lòng tất cả bà dang tay đón người đàn bà xa lạ làm con dâu mình "Ừ, thôi thì các con cũng phải duyên phải số với nhau, u cũng mừng lòng".-Bữa cơm đầu tiên đón nàng dâu mới, bà cụ Tứ đã nhen nhóm cho các con niềm tin, niềm hy vọng "Tao tính khi nào có tiền mua lấy con gà về nuôi, chả mấy mà có đàn gà cho xem".=> Bà cụ Tứ là hiện thân của nỗi khổ con người. Người mẹ ấy đã nhìn cuộc hôn nhân éo le của con thông qua toàn bộ nỗi đau khổ của cuộc đời bà. Bà lo lắng trước thực tế quá nghiệt ngã. Bà mừng một nỗi mừng sâu xa. Từ ngạc nhiên đến xót thương, nhưng trên hết vẫn là tình yêu thương. Cũng chính bà cụ là người nói nhiều nhất về tương lai, một tương lai rất cụ thể thiết thực với những gà, lợn, ruộng, vườn,… một tương lai khiến các con tin tưởng bởi nó không quá xa vời. Kim Lân đã khám phá ra một nét độc đáo khi để cho một bà cụ cập kề miệng lỗ nói nhiều với đôi trẻ về ngày Vài nét nghệ kể chuyện tự nhiên, lôi cuốn, hấp thuật tạo tình huống đầy tính sáng cảnh chân thật, gây ấn tượng cảnh chết đói, cảnh bữa cơm ngày đói,…-Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế nhưng bộc lộ tự nhiên, chân ngữ nhuần nhị, tự Tổng nhặt tạo được một tình huống truyện độc đáo, cách kể chuyện hấp dẫn, miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, đối thoại sinh thể hiện được thảm cảnh của nhân dân ta trong nạn đói năm 1945. Đặc biệt thể hiện được tấm lòng nhân ái, sức sống kì diệu của con người ngay trên bờ vực của cái chết vẫn hướng về sự sống và khát khao tổ ấm gia đình. Giáo án bài Vợ nhặt môn Ngữ văn lớp 12 Giáo án bài giảng “Vợ nhặt” môn Ngữ văn lớp 12 được thiết kế dựa theo khung chương trình chuẩn bậc Phổ thông trung học. Giáo án điện tử lớp 12 này lần lượt giải quyết các vấn đề chính như mục tiêu bài dạy - giúp học sinh nắm được các kiến thức và kỹ năng cơ bản mà tác phẩm hướng đến, phương tiện dạy học gồm sách giáo khoa và phần thiết kế bài giảng. Giáo án bài Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi Giáo án Rừng Xà Nu Giáo án bài Bắt sấu rừng U Minh Hạ VỢ NHẶTKim Lân I. Mục tiêu bài học Giúp HS Hiểu được tình cảnh thê thảm của người nông dân nước ta trong nạn đói khủng khiếp năm 1945 do thực dân Pháp và phát xít Nhật gây ra. Hiểu được niềm khát khao hạnh phúc gia đình, niềm tin bất diệt vào cuộc sống và tình thương yêu đùm bọc lẫn nhau giữa những người lao động nghèo khổ ngay trên bờ vực thẳm của cái chết. Nắm được những nét đặc sắc về nghệ thuật sáng tạo tình huống, gợi không khí, miêu tả tâm lí, dựng đối thoại. II. Phương tiện dạy học Sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án. III. Phương pháp Nêu vấn đề, phát vấn, đàm thoại, kết hợp với diễn giảng. Tổ chức thảo luận nhóm. Đọc diễn cảm những đoạn đặc sắc. IV. Trọng tâm bài học Tình huống dộc đáo của truyện. Niềm khao khát hạnh phúc của gia đình được thể hiện qua nhân vật Tràng. Niềm tin vào cuộc sống và tình thương giữa những người nghèo khổ được thể hiện chủ yếu qua nhân vật bà cụ Tứ. V. Tiến trình tổ chức 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ Phân tích nhân vật Mị? Sức sống tiềm tàng của Mị và cảnh cởi trói cho A Phủ. Phân tích nhân vật A Phủ? Giá trị nhân đạo của tác phẩm? 3. Bài mới Nạn đói năm 1945 đã làm xúc động nhiều văn nghệ sĩ. Nhà văn Nguyên Hồng viết Địa ngục, Tô Hoài viết Mười năm... Kim Lân đóng góp vào đề tài trên một truyện ngắn xuất sắc "Vợ nhặt". Truyện ngắn "Vợ nhặt" đã thể hiện thành công hình tượng những con người Việt Nam lương thiện trong tai hoạ đói kém khủng khiếp do thực dân, phát xít gây ra. Nhưng họ đã cưu mang đùm bọc nhau và hi vọng trông chờ vào sức mạnh giải phóng dân tộc của cuộc cách mạng do giai cấp công - nông lãnh đạo. Hoạt động của thầy và trò Yêu cầu cần đạt GV gọi HS đọc phần tiểu dẫn SGK. Dựa vào Tiểu dấn SGK, em hãy nêu những nét chính về tác giả Kim Lân? Em hãy trình bày xuất Xứ truyện ngắn Vợ nhặt. GV gọi 2 HS đọc văn bản và tóm tắt tác phẩm. Dựa vào nội dung truyện, hãy giải thích nhan đề Vợ nhặt? GV nhận xét và nhấn mạnh một số ý cơ bản. I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả Kim Lân 1920-2007 Thế giới nghệ thuật của ông thường là khung cảnh nông thôn, hình tượng người nông dân. Là nhà văn một lòng một dạ đi về với "đất", với "người" với "thuần hậu nguyên thủy" của cuộc sống nông thôn. Nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2001. 2. Tác phẩm a. Xuất xứ Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc nhất của Kim Lân in trong tập truyện "Con chó xấu xí" 1962. b. Hoàn cảnh sáng tác Tiền thân của truyện ngắn này là tiểu thuyết "Xóm ngụ cư" được viết ngay sau Cách mạng tháng Tám nhưng dang dở và bị mất bản thảo. Sau khi hoà bình lập lại 1954, Kim Lân dựa vào một phần cốt truyện cũ để viết truyện ngắn này. c. Ý nghĩa nhan đề Thâu tóm giá trị nội dung tư tưởng của tác phẩm. Từ nhan đề, ta thấy thân phận con người bị rẻ rúng như cái rơm, cái rác có thể nhặt ở bất kì đâu,bất kì lúc nào. Người ta hỏi vợ, cưới vợ còn ở đây Tràng nhặt vợ. Đây thực chất là sự khốn cùng của hoàn cảnh. Các bài liên quan đến tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân Tóm tắt tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân Phân tích tác phẩm Vợ Nhặt Soạn bài lớp 12 Vợ nhặt Soạn văn bài Vợ nhặt Phân tích tình huống độc đáo trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ trong tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân Phân tích nhân vật vợ Tràng trong Vợ nhặt của Kim Lân Phân tích vẻ đẹp tình người và niềm hy vọng vào cuộc sống ở các nhân vật trong truyện ngắn Vợ nhặt Số phận người phụ nữ xưa và nay qua hai tác phẩm Vợ nhặt và Vợ chồng A Phủ So sánh chi tiết nước mắt trong Vợ nhặt Kim Lân và Chiếc thuyền ngoài xa Nguyễn Minh Châu Phân tích nhân vật Tràng trong tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn 12 chuẩn tiết 61+ 62 Vợ nhặt - Kim Lân", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênTiết 61 - 62 VỢ NHẶT Kim Lân Ngày soạn Ngày giảng Lớp giảng 12A1 12A2 12A3 Sĩ số A. Mục tiêu bài học Qua bài giảng, nhằm giúp HS 1. HIểu được sự khủng khiếp của nạn đói ở nước ta năm 1945 do thực dân Pháp và phát xít Nhật gây ra. 2. Cảm nhận được niềm khao khát mãnh liệt của người dân lao động về tổ ấm, hạnh phúc gia đình và niềm tin bất diệt vào sự sống và tương lai. 3. Hiểu được sáng tạo xuất sắc và độc đáo về nghệ thuật truyện tình huống truyện, miêu tả tâm lí, dựng đối thoại. B. Phương tiện thực hiện - SGK, SGV - Giáo án - Thiết kế bài giảng - Các tài liệu tham khảo khác C. Cách thức tiến hành - Đọc hiểu - Đàm thoại phát vấn - Thuyết trình D. Tiến trình giờ giảng 1. Ổn định 2. KTBC 3. GTBM 4. Hoạt động dạy học Hoạt động của Thày và Trò Yêu cầu cần đạt GV dựa vào phần tiểu dẫn và sự hiểu biết của em -> hãy nêu những nét khái quát về tác giả Kim Lân? HS trả lời GV ghi bảng GV những hiểu biết của em về tác phẩm Vợ Nhặt - Kim Lân? HS trả lời GV chốt lại GV dựa vào liên thức của bản thân, em hãy tóm tắt tình hình xã hội Việt Nam năm 1945? HS trả lời GV chốt lại GV thuyết giảng rõ hơn -> gọi HS đọc tác phẩm. Yêu cầu theo dõi bạn đọc và gạch chân những chi tiết được xem là quan trọng để làm nổi bật tư tưởng nội dung của tác phẩm. - cảm nhận đầu tiên của em khi đọc và theo dõi văn bản này? HS nêu cảm nhận của riêng mình có thể chưa chính xác GV văn bản có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần? HS đưa ra các cách chia Gv chốt lại GV em có nhận xét gì về mạch truyện mà tác giả viết? HS theo trình tự thời gian GV đây chính là dụng ý của tác giả, nhằm gây ấn tượng với người đọc về tình huống độc đáo, xoay quanh chuyện Tràng có vợ trong hoàn cảnh đói kém. GV hãy chỉ ra tình huống truyện trong văn bản? HS Tràng nghèo, sống trong nạn đói mà có vợ. GV nhan đề có sức tố cáo mạhn mẽ, xã hội mà con người như rơm rác, vợ có thể nhặt được ở ngoài đường mà không cần cưới xin hỏi dạm. GV tại sao tình huống Tràng có vợ lại gây ấn tượng với người đọc? HS buồn cười, không yêu đương, không cưới xin -> lấy nhau. GV thuyết giảng rõ hơn về những gì thuộc về con người Tràng Cái xấu không quyết định đến việc Tràng có vợ hay không, nhưng Tràng là dân ngụ cư, thường bị khinh rẻ, tính tình ngộc nghệch -> tưởng rằng Tràng sẽ ở vậy suốt đời vạy mà lại có vợ theo không. GV hoàn cảnh Tràng có vợ? GV Ý nghĩa của tình huống truyện? GV chia lớp thành 4 nhóm - Nhóm 1 và 3 cảm nhận của em về diên biến tâm trạng nhân vật Tràng và "thị"? - Nhóm 2 và 4 cảm nhận cảu em về tâm trạng bà cụ Tứ khi Tràng có vợ? -> từng nhóm cử đại diện trình bày kết quả. GV "ChËc, kÖ", c¸i tÆc l­ìi cña Trµng khng ph¶i lµ sù liÒu lÜnh mµ lµ mét sù c­u mang, mét tÊm lßng nh©n hËu khng thÓ chèi tõ. QuyÕt Þnh cã vÎ gi¶n ¬n nh­ng chøa ùng nhiÒu t×nh th­¬ng cña con ng­êi trong c¶nh khèn cïng. TÊt c¶ biÕn æi tõ gi©y phót Êy GV qua đó tác giả muốn phản ánh điều gì? GV qua chi tiết đó, em có nhận xét gì về nhân vật này? GV tâm trạng của bà cụ Tứ khi con trai có vợ? GV qua đó em có nhận xét gì về nhân vật này? GV thuyết giảng chi tiét và sâu sắc hơn GV em có đánh giá như thế nào về ngòi bút của Kim Lân trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả tâm lí nhân vật? GV yêu cầu HS đọc ghi nhớ SHK. Yêu cầu Phân tích ý nghĩa đoạn kết của tác phẩm? I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả - 1920 - 2007, tên khai sinh Nguyễn Văn Tài - Quê Từ Sơn - Bắc Ninh - Hoàn cảnh gia đình khó khăn, ông học hết tiểu học -> vừa làm thơ sơn guốc, khắc tranh bình phong vừa viết văn. - 1944 tham gia hội văn hoá cứu quốc -> hoạt động văn nghệ phục vụ kháng chiến và cách mạng. - Tác phẩm chính SGK ->Kim Lân cây bút chuyên viết truyện ngắn, thường viết về nông thôn và người nông dân. -> Cuộc sống và con người của làng quê Việt Nam tuy nghèo khổ thiếu thốn mà vẫn yêu đời, thật thà chất phác, thông minh hóm hỉnh tài hoa - 2001 được tặng giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật 2. Tác phẩm a. Xuất xứ - In trong tập "Con chó xấu xí" - Tiền thân của tiểu thuyết Xóm ngụ cư b. Bối cảnh - Phát xít Nhật bát nhân dân ta nhổ lúa trồng đay -> nận đói khủng khiếp đã diễn ra, hơn 2 triệu đồng bào ta chết đói c. Bố cục - Đoạn 1 từ đầu -> "tự đắc với mình" - Tràng cùng người đàn bà về làng, tâm trạng tự đắc, phởn phơ của Tràng và sự ngạc nhiên hài hước của xóm ngụ cư. - Đoạn 2 tiếp theo -> "rồi cùng đẩy xe bò về" - kể chuyện làm quen và nhặt được vợ của Tràng - Đoạn 3 tiếp theo -> "len vào tâm trí mọi người" - cảnh sống trong gia đình Tràng sau khi Tràng có vợ - Đoạn 4 còn lại - cảnh thúc thuế trong làng và ý tưởng đi theo Việt Minh của Tràng * Mạch truyện dẫn dắt tự nhiên, hợp logích, gần với truyện truyền thống chủ yếu theo thời gian tuyến tính; sự hấp dẫn nằm trong nghịch lí mang tính hài hước của truyện. Phần mở đầu bằng cảnh Tràng đưa người "vợ nhặt" về. II. Đọc hiểu văn bản 1. Tình huống truyện * Nhan đề Vợ nhặt - Vợ biểu tượng cho khát vọng hạnh phúc. mái ấm gia đình, mang ý nghĩa quan trọng đối với đời người - Nhặt hành động rẻ rúng, tầm thường -> kết hợp yếu tố bi hài, hàm chứa một ý nghĩa sâu sắc. * Tình huống Tràng có vợ - Tràng xấu trai, nghèo, dân ngụ cư, tính tình ngộc nghệch -> hội tụ đầy đủ điều kiện để ế vợ mà lại có vợ - Hoàn cảnh + Đói, miếng ăn là cả một vấn đề + Tràng nuôi thân không nổi + Lấy nạn đói làm nền cho đám cưới -> Chuyện Tràng có vợ quả là kì lạ, đó là tình huống độc đáo mà Kim Lân đã dựng lên. Tình huống đó không chỉ lạ mà còn éo le trong hoàn cảnh như vậy => giá trị của tác phẩm. * Ý nghĩa tình huống truyện - Giá trị hiện thực Tè c¸o téi ¸c thùc d©n, ph¸t xÝt qua bøc tranh x¸m xÞt vÒ th¶m c¶nh chÕt ãi. - Giá trị nhân đạo T×nh nh©n ¸i, c­u mang ïm bäc nhau, kh¸t väng h­íng tíi sù sèng vµ h¹nh phóc. 2. Diễn biến tâm trạng của các nhân vật. a. Nhân vật Tràng - Hoàn cảnh có vợ + Thân phận nghèo khổ, xấu xí, bất bình thường + Nhặt được vợ trong hoàn cảnh đói khát - Diễn biến sự kiện Tràng có vợ + Lúc đầu Tràng "cũng chợn", lo sợ ý nghĩ thóc gạo này không nuôi nổi mình lại đèo bòng + Sau đó phởn phơ, vẻ ngoài rạng rỡ vui sướng, quên hết cuộc sống tối tăm hàng ngày, trong lòng chỉ còn tình nghĩa giữa hắn với người đàn bà đi bên. + Sau đêm có vợ Sáng dạy, trong lòng Tràng tràn ngập 1 nguồn vui sướng, phấn chấn, nghĩ - mình nên người, có bổn phận lo cho vợ con -> hành động xăm xăm chạy ra giữa sân, muốn làm 1 việc gì để tu sửa căn nhà. - Ý nghĩa dù trong hoàn cảnh khó khăn, đói kém những trong con người Tràng vẫn bừng lên mãnh liệt niềm khát khao về cs gia đình hp, khát vọng đó đã vượt qua cả nỗi lo âu, sợ hãi và toan tính trước nạn đói và cái chết. ->Giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm. b. Nhân vật "thị" - Khi chưa thành vợ tràng + Lúc đầu "có khối cơm trắng mấy giò đấy" -> cong cớn + Sau đó, khi noi với Tràng, "thị" sưng sỉa, liều lĩnh điêu, người thế mà điêu; "thị" vô duyên ăn 1 chập 4 bát bánh đúc -> theo về làm vợ - Sau khi làm vợ Tràng + Đứng trước mẹ Tràng khép nép + Ngồi bên Tràng hiền hậu + Có hành động quét dọn nhà cửa, đáp lời mẹ chồng "vâng" -> "thị" hiền hậu, ngoan ngoãn, thu vén gia đình -> Ở "thị" có sự thay đổi tính cách, điều đó thể hiện khát vọng về hạnh phúc của người phụ nữ lao động nghèo c. Nhân vật bà cụ Tứ - Lúc đầu ngạc nhiên, băn khoăn - Về sau con mình đã có vợ + Hiểu ra cơ sự, vừa ai oán vừa xót thương + Không biết chúng có nuôi nổi nhau không, lo lắng + Khuôn mặt tươi tỉnh rạng rỡ + Hành động quét nhà cửa, sửa soạn bữa cơm, nói toàn chuyện vui. -> Tâm trạng bà cụ Tứ phức tạp nhưng hợp lí bà mừng vui, xót, tủi. 3. Nghệ thuật + C¸ch kÓ chuyÖn tù nhiªn, li cuèn, hÊp dÉn. + Dùng c¶nh ch©n thËt, g©y Ên t­îng c¶nh chÕt ãi, c¶nh b÷a c¬m ngµy ãi, + Miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt tinh tÕ nh­ng béc lé tù nhiªn, ch©n thËt. + Ngn ng÷ nng thn nhuÇn nhÞ, tù nhiªn. III. Luyện tập Bài tập 2 - Truyện được khép lại bằng hình ảnh đoàn người đi phá kho thóc của Nhật và hình ảnh lá cờ đỏ ..trong đầu óc Tràng Những hình ảnh này đối lập với hoàn cảnh thực tế của truyện -> khi bị đẩy vào tình trạng đói khổ cùng đường thì người nông dân lao động sẽ hướng tới cách mạng. Phù hợp với xu thế vận động của văn học Việt Nam 45 - 75. 5. Củng cố và dặn dò - Nhắc lại kiến thức cơ bản - Soạn bài Nghị Luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi. Nội dung Text Giáo án Ngữ văn 12 - Đọc văn Vợ nhặt Kim Lân TUẦN 21 . Đọc văn VỢ NHẶT Kim Lân I. Mục tiêu bài học Giúp HS - Hiểu được tình cảnh thê thảm của người nông dân nước ta trong nạn đói khủng khiếp năm 1945 do thực dân Pháp và phát xít Nhật gây ra. - Hiểu được niềm khát khao hạnh phúc gia đình, niềm tin bất diệt vào cuộc sống và tình thương yêu đùm bọc lẫn nhau giữa những người lao động nghèo khổ ngay trên bờ vực thẳm của cái chết. -Nắm được những nét đặc sắc về nghệ thuậtsáng tạo tình huống, gợi không khí,miêu tả tâm lí, dựng đối thoại. II. Phương tiện dạy học Sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án. III. Phương pháp - Nêu vấn đề, phát vấn, đàm thoại, kết hợp với diễn giảng. - Tổ chức thảo luận nhóm. - Đọc diễn cảm những đoạn đặc sắc. IV. Trọng tâm bài học - Tình huống độc đáo của truyện. - Niềm khao khát hạnh phúc của gia đình được thể hiện qua nhân vật Tràng. - Niềm tin vào cuộc sống và tình thương giữa những người nghèo khổ được thể hiện chủ yếu qua nhân vật bà cụ Tứ. V. Tiến trình tổ chức 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ - Phân tích nhân vật Mị?- Sức sống tiềm tàng của Mị và cảnh cởi trói cho A Phủ. - Phân tích nhân vật A Phủ? - Giá trị nhân đạo của tác phẩm? 3. Bài mới Nạn đói năm 1945 đã làm xúc động nhiều văn nghệ sĩ. Nhà văn Nguyên Hồng viết Địa ngục, Tô Hoài viết Mười năm... Kim Lân đóng góp vào đề tài trên một truyện ngắn xuất sắc "Vợ nhặt". Truyện ngắn"Vợ nhặt" đã thể hiện thành công hình tượng những con người Việt Nam lương thiện trong tai hoạ đói kém khủng khiếp do thực dân, phát xít gây ra. Nhưng họ đã cưu mang đùm bọc nhau và hi vọng trông chờ vào sức mạnh giải phóng dân tộc của cuộc cách mạng do giai cấp công - nông lãnh đạo. HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ YÊU CẦU CẦN ĐẠT GV gọi HS đọc phần tiểu dẫn I. Tìm hiểu chung SGK. 1. Tác giả Kim Lân1920-2007 Dựa vào Tiểu dấn SGK, em hãy -Thế giới nghệ thuật của ông thường là khung nêu những nét chính về tác giả cảnh nông thôn, hình tượng người nông dân. Kim Lân? - Là nhà văn một lòng một dạ đi về với "đất", với "người" với "thuần hậu nguyên thủy" của cuộc sống nông thôn. -Nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2001. 2. Tác phẩm a. Xuất xứ Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc nhất của Kim Lân in trong tập truyện "Con chó Em hãy trình bày xuất Xứ truyện xấu xí"1962 ngắn Vợ nhặt b. Hoàn cảnh sáng tác Tiền thân của truyện ngắn này là tiểu thuyết "Xóm ngụ cư" được viết ngay sau Cách mạng tháng Tám nhưng dang dở và bị mất bản thảo. Sau khi hoà bình lập lại 1954, Kim Lân dựa vào một phần cốt truyện GV gọi 2 HS đọc văn bản và tóm cũ để viết truyện ngắn này. tắt tác phẩm. c. Ý nghĩa nhan đề Dựa vào nội dung truyện, hãy giải - Thâu tóm giá trị nội dung tư tưởng của tác thích nhan đề Vợ nhặt? phẩm. - Từ nhan đề, ta thấy thân phận con người bị rẻ GV nhận xét và nhấn mạnh một số rúng như cái rơm, cái rác có thể nhặt ở bất kì ý cơ bản. đâu,bất kì lúc nào. Người ta hỏi vợ, cưới vợ còn ở đây Tràng nhặt vợ. - Đây thực chất là sự khốn cùng của hoàn cảnh. II. Đọc -hiểu văn bản 1. Tình huống truyện -Tràng là một chàng trai sống ở xóm ngụ cư nghèo mà lại xấu xí, thô kệch >< giữa nạn đói khủng khiếp nhất lịch sử. truyện như thế nào? -Tình huống Tràng nhặt được vợ đã làm cho mọi người vô cùng ngạc nhiên +Trẻ con xóm ngụ cư ngạc nhiên + Người lớn cũng ngạc nhiên + Mẹ của Tràng cũng ngạc nhiên + Bản thân Tràng cũng không ngờ được, cứ ngỡ ngàng như không phải. Một tình huống éo le, giàu kịch tính, rất độc đáo. - Giá trị hiện thực tố cáo tội ác của thực dân Pháp, phát xít qua bức tranh xám xịt về thảm cảnh chết đói. - Giá trị nhân đạo Tình nhân ái cưu mang đùm Em hãy cho biết tình huống truyện bọc lẫn nhau, khát vọng hướng tới cuộc sống đó có những ý nghĩa gì? và hạnh phúc. Điều mà Kim Lân muốn nói là GV gợi ý giá trị hiện thực và giá trong bối cảnh bi thảm, giá trị nhân bản không trị nhân đạo của tình huống mất đi, con người vẫn muốn cứ được là con truyện? người. 2. Tìm hiểu các nhân vật a. Tràng và người vợ nhặt * Bị cái đói dồn vào thảm cảnh - Tràng GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu + Đi từng bước mệt mỏi, cái đầu trọc chúi về nhân vật Tràng và người vợ nhặt. đằng trước... Cảm nhận của em về nhân vật + Không có tiền cưới vợ. Ngày vui vợ chồng Tràng và người vợ nhặt? phải ăn cám. GV nhận xét và nhấn mạnh những - Người vợ nhặt ý cơ bản. + Rách rưới, tả tơi gầy sọp, trên khuôn mặt lưỡi cày chỉ còn thấy hai con mắt. + Không có nổi cái tên, không duy trì nổi lòng tự trọng để phải theo không Tràng chỉ sau bốn Họ là nạn nhân của nạn đói như thế nào? bát bánh đúc. *Có khát khao nương tựa, gắn bó để được tồn tại, để sống, để cho cuộc đời mỗi người trở nên có ý nghĩa hơn. - Tràng Bị cái đói dồn vào thảm cảnh + Lúc đầu Chỉ đùa và trên đường đưa người nhưng họ luôn khao khát điều gì? vợ nhặt về tâm hồn tràn đầy tình nghĩa, quên luôn cả mùa đói. + Sáng hôm sau Cảm nhận rõ hạnh phúc "Thấm thía cảm động" của mái ấm gia đình. - Người vợ nhặt + Lúc đầu Chỉ định gắn với Tràng để tồn tại qua mùa đói. + Sáng hôm sau Cuộc sống gia đình thay đổi thị, biến thành "người đàn bà hiền hậu, đúng mực, không có vẻ gì chao chát chỏng lỏng". * Tràng và người vợ nhặt có sự hi vọng, tin tưởng vào tương lai -Tràng nghĩ đến chuyện tu sửa nhà cửa, sinh con, đẻ cái, lo lắng cho vợ con sau này, đám người phá kho thóc Nhật và hình ảnh lá cờ đỏ tượng trưng cho Việt Minh. Họ tin tưởng vào tương lai như thế - Người vợ nhặt cùng mẹ chồng quét tước, thu nào? dọn nhà cửa, sân vườn mong mang lại một sinh khí mới. Nói đến chuyện các vùng khác không còn đóng thuế, phá kho thóc Nhật, chuyện Việt Minh. b. Diễn biến tâm trạng bà Cụ Tứ * Ngạc nhiên -Đứng sững lại hấp háy cặp mắt cho đỡ nhoèn, quay nhìn Tràng không hiểu thấy người đàn bà bên Tràng. -Băn khoăn ngồi xuống giường khi nghe người đàn bà chào. Cảm nhận của em về diễn biến tâm * Lo âu, thương cảm, tủi thân trạng nhân vật bà cụ Tứ - mẹ - Cúi đầu, kẽ mắt rĩ xuống hai dòng nước mắt Tràng. buồn vì không lo nổi đám cưới cho con, sợ con và dâu "có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khát này không". GV nhận xét và chốt lại những ý cơ bản. - Nghẹn lời, nước mắt "cứ chảy xuống ròng ròng". * Hi vọng tin tưởng ở tương lai -Nói đến chuyện nuôi gà, chuyện sẽ có một đàn gà nay mai. Nói đến triết lí "ai giàu ba họ ai khó ba đời" để động viên con và dâu về một viễn cảnh thoát đói nghèo. -Thu dọn, quét tước nhà cửa, sân vườn mong mang lại một sinh khí mới. 3. Nghệ thuật - Cách kể chuyện tự nhiên, lôi cuốn, hấp dẫn. - Nghệ thuật tạo tình huống đầy sáng tạo. - Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc. - Ngôn ngữ nhuần nhị, tự nhiên. III. Tổng kết - Truyện ngắn "Vợ nhặt"thể hiện được thảm cảnh của nhân dân ta trong nạn đói năm 1945. Đặc biệt tác phẩm thể hiện được tấm lòng nhân Hướng dẫn HS tìm hiểu nghệ thuật ái, sức sống kì diệu của con người ngay bên bờ của tác phẩm. vực thẳm của cái chết vẫn hướng về sự sống và khát khao tổ ấm gia đình. - "Vợ nhặt" tạo được một tình huống truyện độc đáo,cách kể chuyện hấp dẫn, miêu tả tâm lí Em hãy nhận xét về nghệ thuật nhân vật tinh tế. viết truyện của Kim Lân Cách kể chuyện, cách dựng cảnh, đối thoại, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật, ngôn ngữ... - GV diễn giảng thêm cho HS. -GV hướng dẫn học sinh tổng kết hai mặt Nội dung và nghệ thuật. Luyện tập Nêu ý nghĩa nhan đề. Vẻ đẹp tình người của các nhân vật. Suy nghĩ về sự sống - cái chết và nhân phẩm Dặn dò Chuẩn bị bài Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi. RÚT KINH NGHIỆM Vợ nhặt Kim LânA/.MỤC TIÊUGiúp H- Hình dung cụ thể sự khủng khiếp của nạn đói ở nước ta năm 1945 và tội ác diệt chủng của bọn thực dân Pháp, phát xít Hiểu được niềm khao khát hạnh phúc gia đình và niềm tin vào cuộc sống của người dân lao Hiểu được sáng tạo xuất sắc và độc đáo của tác giả ở thiên truyện, đặc biệt là trong nghệ thuật trần thuật, việc tổ chức tình huống, diễn tả tâm lí nhân vật, tạo không khí và dựng đối thoại. - Rèn luyên kĩ năng phân tích tác phẩm truyện, chủ yếu là phân tích nhân vật và chi tiết nghệ thuật quan Đồng cảm với con người trong hoàn cảnh éo le, trân trọng khát vọng hạnh phúc của con người .B/.CHUẨN BỊ* GVSGK, SGV, thiết kế bi học.* HSSGK; đọc hiểu bài “Vợ nhặt”, tiểu dẫn, phần chú thích và tri thức đọc – PHÁP DẠY HỌCGV tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo, gợi tìm; kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn 12 tiết 79, 80 Vợ nhăt - Kim Lân", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênTiết 79,80 Ngày dạy Vợ nhaët Kim Lân A/.MỤC TIÊU Giúp H - Hình dung cụ thể sự khủng khiếp của nạn đói ở nước ta năm 1945 và tội ác diệt chủng của bọn thực dân Pháp, phát xít Nhật. - Hiểu được niềm khao khát hạnh phúc gia đình và niềm tin vào cuộc sống của người dân lao động. - Hiểu được sáng tạo xuất sắc và độc đáo của tác giả ở thiên truyện, đặc biệt là trong nghệ thuật trần thuật, việc tổ chức tình huống, diễn tả tâm lí nhân vật, tạo không khí và dựng đối thoại. - Rèn luyên kĩ năng phân tích tác phẩm truyện, chủ yếu là phân tích nhân vật và chi tiết nghệ thuật quan trọng. - Đồng cảm với con người trong hoàn cảnh éo le, trân trọng khát vọng hạnh phúc của con người. B/.CHUẨN BỊ * GVSGK, SGV, thiết kế bi học. * HSSGK; đọc hiểu bài “Vợ nhặt”, tiểu dẫn, phần chú thích và tri thức đọc – hiểu. C/.PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC GV tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo, gợi tìm; kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. D/.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1/ Ổn định tổ chức kiểm diện HS. 2/ Kiểm tra bài cũ “Vợ chồng A Phủ” - Tóm tắt đoạn trích và nêu chủ đề? III - Phân tích đoạn Mị cởi trói cho A Phủ? 3/ Giảng bi mới * Giới thiệu HOẠT ĐỘNG CỦA G VÀ H NỘI DUNG BI HỌC - H đọc Tiểu dẫn Trong SGK/22, tóm tắt những nét cơ bản về tác giả. H nêu xuất xứ tp.? - Em biết thêm được những gì về tp này? - Em biết được những gì về bối cảnh của truyện? - Hãy tóm tắt truyện? - Dựa vào nội dung truyện hãy giải thích nhan đề "Vợ nhặt"? - Nhà văn đã xây dựng tình huống truyện như thế nào? - H thảo luận, trình bày tình huống truyện. - Em hãy nhận xét về tình huống truyện? - Tình huống đó có ý nghĩa gì? + Cái đói đã khiến cho người phụ nữ trở nên trơ trẽn, liều lĩnh, giá trị con người trở nên rẻ mạt, con người bị bóp méo về nhân cách + Dù trong hoàn cảnh bi thảm nhất, giá trị nhân bản không mất đi, con người vẫn cứ khao khát được làm Người, muốn được "nên người' và muốn cuộc đời thừa nhân họ như những con người. Chính tình người, lòng nhân ái, sự cưu mang đùm bọc của những con người nghèo đói là sức mạnh giúp họ vượt lên cái chết - Qua cách miêu tả của nhà văn, Tràng hiện lên như thế nào? - Vậy diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng ra sao từ khi quyết định lấy vợ? - Lúc quyết định để người đàn bà theo về tâm trạng anh ta ntn? - Diễn biến tâm trạng của T ? - Cảm nhận của em về diễn biến tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ – mẹ Tràng lúc mới về, buổi sáng mai, bữa cơm đầu tiên - HS phát biểu tự do , tranh luận. GV nhận xét và chốt lại những ý cơ bản. + Khi hiểu ra, lòng bà mẹ như thế nào? tìm chi tiết và phân tích + Bà lão bộc lộ tình thương qua lời nói, cử chỉ như thế nào? + Trước việc nàng dâu mới bà tỏ thái độ như thế nào? + Bà cụ đã nén buồn để động viên con bằng cách nào? Trong bữa ăn - Cảm nhận của em về diễn biến tâm trạng nhân vật “ Người vợ nhặt” lúc mới về, buổi sáng mai, bữa cơm đầu tiên - HS phát biểu tự do , tranh luận. GV nhận xét và chốt lại những ý cơ bản. - Nhận xét của em về cách kể, cách dựng chuyện vả cách miêu tả tâm lí nhân vật trong TP? - Chủ đề? - Diễn giảng. I/. GIỚI THIỆU 1/ Tác giả Kim Lân 1920 – 2007 + KL được tặng giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2001. + Là cây bút chuyên viết truyện ngắn. Thế giới nghệ thuật của ông chủ yếu tập trung ở khung cảnh nông thôn và hình tượng người nông dân nghèo rất gần gũi với sinh hoạt của ông- những con người gắn bó tha thiết với quê hương Cách mạng. + KL được coi là nhà văn của người nông dân Bắc bộ với những phong tục, văn hoá cổ truyền, đời sống làng quê. + Ông viết không nhiều, đóng vai Lão Hạc trong Làng Vũ Đại ngày ấy, thầy mo trong phim Vợ chồng A Phủ. 2/ Tác phẩm a Xuất xứ - Truyện ngắn xuất sắc in trong tập truyện "Con chó xấu xí' - Vợ nhặt được viết nhân kỉ niệm 10 năm Cách mạng tháng Tám 1945-1955 viết lại từ bản thảo dở dang của truyện dài 'Xóm ngụ cư". * Bối cảnh xã hội của truyện Câu chuyện xảy ra trong bối cảnh phát xít Nhật nhảy vào Đông Dương, cùng với thực dân Pháp áp bức, bóc lột nhân dân ta. Chúng bắt nhân dân ta nhổ lúa trồng đay nên vào tháng 3/1945, nạn đói khủng khiếp đã xảy ra. Chỉ trong vòng vài tháng, từ Qủang Trị đến Bắc kì Lạng Sơn, hơn 2 triệu đồng bào ta chết đói. b Tóm tắt - Tóm tắt Nhân vật chính là Tràng người lao động nghèo ở xóm ngụ cư , chỉ nhờ 4 bát bánh đúc và một câu nói đùa mà anh ta nhặt được vợ .Anh đưa vợ về nhà trong sự bàn tán của người dân xóm họ vừa mừng vừa lo cho anh , nhưng trong lòng anh thì dấy lên niềm vui và hạnh phúc. Mẹ anh sau phút ngỡ ngàng , bà cũng trong trạng thái vui buồn lẫn lộn . Buồn vì xót thương tủi phận cho con , thương con, thương dâu . Vui vì may mắn con trai bà có được vợ , bà nén buồn để động viên con . Sự xuất hiện người vợ đã làm thay đổi cuộc sống gia đình , mọi người sống hoà hợp đầm ấm hơn. Tuy cuộc sống vẫn cơ cực , tủi hờn nhưng vẫn nhen nhóm một tia hy vọng. II/.ĐỌC – HIỂU 1/ Nhan đề và tình huống truyện Vợ thiêng liêng trân trọng. Nhặt nhặt nhạnh lượm lặt một cách tình cờ vu vơ. => Kim Lân kết hợp hai khái niệm đối lập tạo nên nhan đề, thân phận con người như cọng rơm cọng rác bên đường. Tràng nhặt được vợ - Tràng nghèo, xấu trai, là dân ngụ cư giữa lúc thiên hạ đói khát lại nhặt được vợ. - Người như Tràng nuôi thân nuôi mẹ chẳng xong lại còn đèo bòng. - Con người đang đối diện với cái đói và cái chết. Đây là một tình huống oái oăm, bi hài, vui buồn lẫn lộn. Tên truyện "Vợ nhặt"và tình huống "nhặt vợ" tạo nên sức hấp dẫn và chiều sâu tư tưởng của tác phẩm. 2/ Tình huống truyện + Tràng là một nhân vật có ngoại hình xấu xí lại là dân ngụ cư. Lời ăn tiếng nói thì cộc cằn, thô kệch. Gia cảnh lại rất khó khăn. Tình cảnh gia đình đã vậy lại gặp năm đói khủng khiếp, cái chết luôn đeo bám. Trong lúc không một ai kể cả Tràng nghĩ đến chuyện vợ con của anh ta thì đột nhiên Tràng có vợ. Sự việc Tràng "nhặt" được vợ đồng nghĩa với việc gia đình tăng thêm một miệng ăn và đồng thời làm tăng thêm tai hoạ cho Tràng và gia đình anh ta, đẩy họ đến gần hơn với cái chết. Vì vậy, việc Tràng có vợ là một nghịch cảnh éo le, vui buồn lẫn lộn, cười ra nước mắt. + Dân xóm ngụ cư ngạc nhiên, cùng bàn tán , phán đoán rồi cung fnghĩ "Biết có nuôi nổi nhau sống qua được cái thì này không?" và cùng nín lặng. + Bà cụ Tứ- mẹ Tràng - lại càng ngạc nhiên hơn. Bà lão chẳng hiểu gì, rồi "cúi đầu nín lặng" với nỗi lo riêng mà rất chung "Biết rằng chúng nó có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khat snày không". + Bản thân tràng cũng bất ngờ với chính hp của mình "Nhìn thị ngồi ngay giữa nhà, đến bây giờ hắn vẫn còn ngờ ngợ như không phải thế". Thậm chí sáng hôm sau Tràng vẫn chưa hết bàng hoàng. * Tình huống vừa bất ngờ, vừa hợp lí ’ giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo và giá trị nghệ thuật của tp. + Giá trị hiện thực Tố cáo tội ác của thực dân pháp, phát xít Nhật qua bức tranh ảm đạm, thảm cảnh năm đói. + Giá trị nhân đạo tình thân ái, cưu mang đùm bọc lẫn nhau, khát vọng hướng tới sự sống và hạnh phúc + Giá trị nghệ thuật Tình huống truyện khiến diễn biến câu chuyện phát triển tự nhiên và làm nổi bật được những cảnh đời, những thân phận, đồng thời làm nổi bật chủ đề tư tưởng của tp. 3/ Diễn biến tâm trạng của các nhân vật a. Diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng - Nhà văn xây dựng một nhân vật + Xoàng xĩnh về ngoại hình Chiếc áo nâu tàng, cái đầu trọc nhẵn, lưng to rộng như lưng gấu, mắt nhỏ tí, quai hàm bạnh + Cách nói năng cộc cằn, thô kệch “Rích bố cu, hở. Làm đếch gì có vợ”. + Nhưng Tràng có tấm lòng nhân hậu Thấy người đàn bà đói quá, anh sẵn sàng cho ăn, dù mình cũng chẳng dư dật gì. + Thấy người đàn bà quyết tâm theo mình anh dù có sợ cho tương lai nhưng cũng không từ chối. - T nhặt được vợ trong nạn đói đang hoành hành. "Chậc, kệ!", cái tặc lưỡi của Tràng không chỉ là sự liều lĩnh mà còn thể hiện một sự cưu mang, một tấm lòng nhân hậu không nỡ chối từ người đàn bà trong hoàn cảnh ấy.’Quyết định có vẻ giản đơn nhưng thể hiện tình thương của con người đối với con người trong hoàn cảnh khốn cùng. Trên đường về xóm ngụ cư T không cúi xuống lầm lũi như mọi ngày mà "phởn phơ", "vênh vênh ra điều" trong phút chốc , T quên tất cả c/s đói khát, tăm tối, trong lòng hắn "chỉ còn tình nghĩa với người đàn bà đi bên" và T có cảm giác êm dịu của một người lần đầu tiên đi cạnh cô vợ mới. - Buổi sáng đầu tiên có vợ, T biến đổi hắn bây giờ "hắn mới thấy hắn nên người", hắn thấy hắn có trách nhiệm phải lo lắng cho vợ con sau này, thấy gắn bó với cái tổ ấm của hắn,... ’GV chốt Hp cứ lớn dần lên, rõ nét hơn khi hắn có vợ. HP khiến T thay đổi, sự thay đổi thật đáng trân trọng ở con người khốn khổ này. b. Diễn biến tâm trạng của nhân vật cụ Tứ mẹ Tràng * Lúc đầu - Bà lão lọng khọng đi vào Một bà mẹ nghèo già yếu cách dùng từ khẩu ngữ gợi dáng vẻ tiều tuỵ + Đứng sững lại, ngạc nhiên ; hấp háy cặp mắt “ Ai thế nhỉ” . Bà lão quay lại nhìn con tỏ ý không hiểu. + Băn khoăn Ô hay, thế là thế nào nhỉ? -> Bà ngạc nhiên vì việc Tràng có vợ quá đột ngột. * Khi hiểu ra Lòng bà mẹ buồn vui lẫn lộn. - Buồn , tủi vì xót thương cho số kiếp con trai mình, thương con dâu. + Người ta dựng vợ gả chồng cho con là lúc trong nhà ăn lên làm nổi , những mong sinh con đẻ cái mở mặt sau này. + Biết chúng nó có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khát này không. “Năm nay thì đói to đấy. Chúng mày lấy nhau lúc này u lo quá “ bà cụ nghẹn lời nước mắt cứ chảy xuống ròng ròng -> Tấm lòng bà mẹ bao la như biển cả. - Mừng vì con mình đã có được vợ. + “ ừ, thôi các con phải duyên phải kiếp với nhau , u cũng mừng lòng” -> Nàng dâu mới được bà đón nhận trong niềm vui đến bước này, con mình mới có được vợ. + khuyên con những điều đôn hậu “ Chúng mày bảo nhau mà làm ăn, cốt sao chúng mày hoà thuận-> Đó là những lời khuyên bày tỏ tấm lòng nhân hậu của bà mẹ. - Bà cố nén buồn để động viên con. + Trong bữa ăn ,ngày đói, chỉ có cháo muối và rau chuối nhưng bà cụ toàn nói chuyện vui , toàn chuyện sung sướng về sau này “ chuyện mua gà để sau này có được đàn gà-> niềm ước mơ về cuộc sống khấm khá hơn. “ Tràng vâng rất ngoan ngoãn. Trong nhà mẹ con đầm ấm, hoà hợp . “ Người vợ Tràng cũng thay đổi, không còn chao chát chỏng lỏn mà trở thành người đàn bà hiền hậu đúng mực.” - > Trong cái đói nghèo cơ cực, họ vẫn khao khát cuộc sống gia đình đầm ấm. * Trong bức tranh xã hội xám ngắt ấy, tấm lòng của Tràng và bà mẹ là điểm sáng tươi đẹp. Họ đã tìm được niềm vui trong sự cưu mang , nương tựa vào nhau, tình cảm vợ chồng, mẹ con đã giúp họ vượt qua thực trạng u uất bế là những tấm lòng cao đẹp. c. Diễn biến tâm trạng của nhân vật “ Người vợ nhặt” + Thị theo Tràng trước hết là vì miếng ăn chạy trốn cái đói. + Nhưng trên đường theo Tràng về, cái vẻ "cong cớn" biến mất, chỉ còn người phụ nữ xấu hổ, ngượng ngừng và cũng đầy nữ tính đi sau Tràng ba bốn bước, cái nón rách che nghiêng, ngồi mớm ở mép giường,. Tâm trạng lo âu, băn khoăn, hồi hộp khi bước chân về "làm dâu nhà người". + Buổi sớm mai, chị ta dậy sớm, quét tước, dọn dẹp. Đó là hình ảnh của một người vợ biết lo toan, thu vén cho cuộc sống gia đình, hình ảnh của một người "vợ hiền dâu thảo". Người phụ nữ xuất hiện không tên, không tuổi, không quê như "rơi" vào giữa thiên truyện để Tràng "nhặt" làm vợ. Từ chỗ nhân cách bị bóp méo vì cái đói, thiên chức, bổn phận làm vợ, làm dâu được đánh thức khi người phụ nữ này quyết định gắn sinh mạng mình với Tràng. Chính chị cũng đã làm cho niềm hi vọng của mọi người trỗi dậy khi kể chuyện ở Bắc Giang, Thái Nguyên người ta đi phá kho thóc Nhật. 4/Tìm hiểu một số nét đặc sắc nghệ thuật + Cách kể chuyện tự nhiên, lôi cuốn, hấp dẫn. + Dựng cảnh chân thật, gây ấn tượng cảnh chết đói, cảnh bữa cơm ngày đói, + Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế nhưng bộc lộ tự nhiên, chân thật. + Ngôn ngữ nông thôn nhuần nhị, tự nhiên. III/. CHỦ ĐỀ Tác phẩm tố cáo tội ác của bọn thực dân phong kiến đã đẩy nhân dân vào nạn đói khủng khiếp 1945 . Đồng thời nói lên lòng nhân ái , khao khát tình thương , khao khát tổ ấm gia đình , luôn hướng về sự sống , tin tưởng ở tương lai của người nông dân trong bất kì hoàn cảnh khốn khổ nào. IV/. TỔNG KẾT + Vợ nhặt tạo được một tình huống truyện độc đáo, cách kể chuyện hấp dẫn, miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, đối thoại sinh động. + Truyện thể hiện được thảm cảnh của nhân dân ta trong nạn đói năm 1945. Đặc biệt thể hiện được tấm lòng nhân ái, sức sống kì diệu của con người ngay bên bờ vực thẳm của cái chết vẫn hướng về sự sống và khát khao tổ ấm gia đình. 4/. Củng cố và luyện tập - Nêu giá trị hiện thực và nhân đạo trong TP? 5/ Hướng dẫn H tự học ở nhà - Học bài và làm BT nâng cao. Chuẩn bị bài Luyện tập về nhân vật giao tiếp. + Đọc kĩ các câu hỏi và trả lời vào vở bài soạn. E/.RÚT KINH NGHIỆM; ...

giáo án vợ nhặt